Bal Ülkesi

Yönetmen:  Tamara Kotevska, Ljubomir Stefanov

Orijinal Adı: Honeyland
Yapım Yılı: 2019

Bosna'nı kırsal alanında neredeyse terkedilmiş bir köyde yatalak annesiyle yaşayan Hatice geçimini arıcılık yaparak sağlamaktadır. Yalnızlığından mıdır bilinmez arılar ile oluşmuş özel bir doğal ilişkisi vardır. Bir yanıyla onların doğasının parçası olmuştur. Ancak, hayatı göçer bir ailenin hemen yanı başına konmasıyla değişecektir. 

Tür: Belgesel
Yazar:   Tamara Kotevska, Ljubomir Stefanov
Kast:     Hatidze Muratova, Nazife Muratova, Hussein Sam 
Imdb: 8.0

Öne Çıkanlar:

Üç yıllık bir süreçte toplam 400 saatlik çekim sonucu ortaya çıkmış, balcı Hatice'nin öyküsü. Hatice, doğa ile uyum içinde alternatif bir hayatın mümkün olup olmadığını neredeyse insanın 'doğal durumu' içinde sergiliyor. Konar-göçer Hüseyin ve kalabalık ailesinin gelmesi ile Haitce'nin ve arılarının yaşam alanlarına müdahil olmaları gerilimi arttırırken, bir de bal peşinde koşan gezer-tüccarın Hüseyin üzerinde baskı kurması ile gerilim artık hayatta kalma mücadelesine evrilir. Bir tür 'doğal durum'daki hayatından çıkıp aniden modern kapitalist toplum düzeninin stresleri içinde bulur Hatice kendisini.

Peki bu birbuçuk saatlik hikaye sadece Hatice'nin hikayesi midir? Yoksa ta Sümer'in çiftçi tanrısı Enkimdu ile çoban tanrısı Dumuzzi (Tammuz)'den, İbranilerin Kain ile Habil'ine (Habil ile Kabil olarak Kur'an'a geçer) mücadelesine, daha sonra da üretilen artı-değerin takas aracı olmaktan çıkıp kar aracı olduğu kapitalist sisteme uzanan kısa bir insanlık tarihi değil midir seyrettiğimiz aslında? 

Hayatta kalmak için takasa dayalı üretim yeterli iken, kar odaklı kapitalist sisteme geçiş mutlaka evrimin gereği olarak ortaya çıkmakta olan bir zorunluluk mudur? Yaşamın tanım olarak kendisi başka canlıların yaşam hakkını kısıtlamaya mı programlanmıştır? Konar-göçer hayat tarzının konduğu yeri yağmaladıktan sonra başka yerler aramaya başlaması ile, aç bırakılan arıların diğer kovanlardaki arıları yağmalamaya ve öldürmeye başlaması arasındaki benzerlik gün gibi ortada değil midir? 

Belgesel yukarıdaki sorulara yanıt vermek üzere çekilmediği muhakkak. Ancak, bu küçük pastoral kesit, elimizde olmadan insanlık tarihinin az-çok karanlıkta kalmış o dönemlerini düşündürmeye götürüyor bizi. Bir sonuca ulaşamayacak olsak da, üretim süreçlerinin sosyo-ekonomisini anlamak için güzel bir başlangıç kabul edebiliriz.

Ender Şenkaya

Ödüller: 

• Akademi Ödülleri ABD 2020
• Adaylıklar:
• Oscar / En İyi Belgesel, Ljubomir Stefanov, Tamara Kotevska, Atanas Georgiev 
• En İyi Yabancı Film, North Macedonia

• Sundance Film Festivali, 2019
• Birincilik
• Cinematography Award World Cinema - Documentary, Fejmi Daut  ,Samir Ljuma 
• Birincilik
• Jüri Büyük Ödülü Dünya Sineması - Belgesel, Tamara Kotevska , Ljubomir Stefanov 
• Birincilik
• Dünya Sineması - Belgesel,  Jüri Özel Ödülü Etki ve Değişim, Tamara Kotevska , Ljubomir Stefanov