Unorthodox

Yönetmen:     Maria Schrader    

İngilizce Adı: Unorthodox       

Yapım Yılı:     2020

Doğduğu ve büyüdüğü Brooklyn'deki son derece tutucu Yahudi toplumundan, evlilik sonrası artan baskılara daynamayarak kaçmak zorunda kalan Esty, geleceğini başka bir ülkede kurmanın yolunu aramaktadır.   

Tür:     Dram

Yazar:  Anna Winger (Deborah Friedman'ın otobiyografisinden)

Kast:    Shira Haas, Amit Rahav, Jeff Wilbusch  
Imdb: 8.0

Öne Çıkanlar:

Binlerce yıldır değiştirilmeyen ve bugünün dünyasına adapte edilemez kurallar içinde yaşayarak bir insanın kendini gerçekleştirmesi ne kadar mümkündür? Doğumdan itibaren bir mahalle sarmalının içinde yetiştirildiğinizde tüm kalıpları ve heykelleri kıracak gücü bulabilmemiz mümkün müdür?

Özelde Brroklyn'deki çok kapalı bir Yahudi toplumunu işler görünse de, Unorthodox aslında hepimizin etrafını çevreleyen o kalın kabuğu kırıp kıramayacağımızın bir sorgulaması. Esty ile aramızdaki fark ise O'nun bu kabuğun farkına varmış olması. 

Gerçekte bir evrim biyoloğu olan "ateistlerin azizi" Richard Dawkins, genetik bozuklukların düzeltilmesi için çok yol alındığını, fakat çevre koşulları ile biçimlenmiş olan ve "mem" adını verdiği kültürel ve sosyal içeriklerin aktarıldığı soyut bağın değiştirilmesinin çok daha güç olduğunu söyler. Esty'nin bu kabuğu ve görünmez bağları -zincirleri-, kapalı toplum dışına tek çıkışı olan piyano öğretmeni sayesinde kırdığı anlaşılıyor. Müzik, Esty'nin dış dünya ile ilişkisini sağlayan özel bir dil haline geliyor. 

Bir kapalı Yahudi toplumundan kaçan Esty'nin, kurtuluşu yine Yahudilerin en büyük acıları çektiği Almanya'da araması -annesi orada yerleşik olsa da- son derece çarpıcı. Aslında değişime direnen bir toplum ile kökten değişmeye çalışan bir diğer toplumun etkileşimleri de gözler önüne serilirken, sınırlar, milliyetler, kökenler, tabular sanatın ortak dili ile ortadan kayboluyor. 

Hiç şüphesiz bu tür köktenci topluluklardan insanlık adına öğrenilecek çok şeyimiz var; aynı 18-19.yüzyıllarda birer birer keşfedilen uygarlıkla tanışmamış "doğal durumlarında" yaşayan kabilelerden öğrenmeye çalıştıklarımız gibi. Davranışlarımızın, geleneklerimizin ve alışkanlıklarımızın kökenleri büyük ölçüde o "doğal durum" daki yaşantılarımızda gizli. Bu yaşam tarzlarına -gönüllü olunmadığı sürece- zorla müdahale edilmesi kabul edilemez olsa da, gencecik insanlara hayatlarını şekillendirme seçeneği tanınmasının yolunu açacak yöntemler geliştirmek uygarlığın bir gereği olmalı. Dünyamız, Esty'nin bulduğu o küçük çıkışı bulma şansı dahi olmayan gençlerle dolu zira. 

Ender Şenkaya

Mart 2021