Yönetmen: Ryûsuke Hamaguchi İngilizce Adı: Drive My Car
Yapım Yılı: 2021
Hayran olduğu televizyon yapımcısı eşinin beklenmedik kaybının ardından
içine dönen Kafuku, Hiroshima’dan sıra dışı bir Vanya Dayı uyarlaması için
yönetmenlik teklifi alınca kabuğundan çıkmaya karar verir. Kısa
zamanda derin hüznünü paylaşacağı bir yol arkadaşı bulacaktır. Acıların
üzerini örttüğü gerçeklerle yüzleşebilme üstüne bir Haruki Murakami
uyarlaması.
Tür: Dram
Yazar: Haruki Murakami (kısa hikaye), Ryûsuke Hamaguchi, Takamase Oe
İnsan “kendi kendini inşa eden” bir varlıksa, o varlığın harcı da herhalde
yaşadığı acılar olsa gerek. Acılarla baş etme yöntemlerimiz kişiliklerimizin
en ayırt edici unsuru oluyor genelde. Pek azımız ise karşımızdakinin acısını
yönetme şeklini derinden duyumsayıp ona tolerans gösterebiliyor. Kimi
durumlarda da derin acılar, ayn kişi içinde tamamıyla farklı kişiliklerin
ortaya çıkmasına neden olabiliyor; Kafuku’nun güzel eşi Oto’da olduğu
gibi.
Kafuku, çocuk yaşlarında kaybettikleri kızlarının ardından bunalıma sürüklenen
eşi Oto ile beraber belki de hayata tutumayı başardıklarını sandığı anda
eşinin beklenmedik kaybı ile bir kez daha sarsılacaktır. Her ne kadar içinde
farklı karakterler oluşturmuş Oto’nun kendisini farklı boyutlarda aldattığını
kabullenmiş olsa da, bu yoksunluk hali Kafuku’yu hızla bir vakumun içine
çeker. Böyle bir anda, Hirsohima’da bir festivalden gelen çok dilli bir Vanya
Dayı uyarlamasına yönetmenlik yapma teklifi, geçmişin girdabından çıkmak için
bir umut ışığı olmuştur. Geçmişiyle arasında kalan önemli bir anı-bağını
oluşturan kırmızı Saab otomobiliyle yola çıkan Kafuku için otomobilinin bir
obje olmaktan çıktığı bu noktadan sonra anlaşılır. Her ne kadar Murakami’nin
kısa hikayesinde üstü açık sarı renkli bir araç anlatılsa da, Hamaguchi’nin
büyük olasılıkla otomobilde geçecek uzun diyaloglarda üstü açık bir aracın
yaşatacağı sorunlar nedeniyle kapalı ve tezat renkte bir seçime gittiği
düşünülebilir. Kafuku’nun, uzun yolculuklarında bu otomobilin içinde Oto’nun
sesinden Vanya Dayı’yı dinlemekte olması, otomobilin bir obje olmaktan çıkıp,
etkileşim içine girilen bir varlık haline getirilişinin bir diğer
göstergesidir. Hatta, sırf bu nedenle,yolculuklar boyu Oto’yu dinlemek için
Hiroshima’da şehirden oldukça uzak bir konaklama noktası seçmiştir.
Hiroshima’da ise Kafuku’yu kötü bir sürpriz bekler; festival komitesi daha
önce karşılaştıkları yasal sorunlar nedeniyle yönetmenin kendi aracını
kullanmasına izin vermemektedir. Kafuku için bir araçtan öte olan otomobiline
bir şöför kabul etmek son derece rahatsız edici olsa da elinde çok seçenek
yoktur. Böylece yolları yetenekli Misaki ile birleşmiş olur. Japonya için ters
tarafta (solda) direksiyonlu bir aracı kusursuz kullanabilen Misaki’nin
Kafuku’nun güvenini kazanması çok sürmeyecektir. Bu belki de, her zaman “başka
bir yol bulunabileceğinin” ve temel farklılıkların bile giderilebileceğinin
sembolik bir işaretidir.
Tiyatro oyunu seçmelerine katılan uzak doğunun çeşitli ülkelerinden tamamen
farklı diller konuşan oyuncular arasında Oto’nun da sevgilisi olduğundan
şüphelendiği Koji’nin yer alması, Kafuku için baş edilmesi güç geçmiş
bağlarından birisi olarak ortaya çıkması yeni bir travma yaratmaz; ne de olsa
ikisi de bir zamanlar “aynı kadını sevmişlerdir.” Bir tiyatro oyununun
4-5 farklı dilde ve birbirini anlamayan oyuncular arasında oynatmak gibi
iddialı bir işe soyunmuştur Kafuku. Dil kültürleri ayırıcı olsa da “ses”ler
birleştirici öğe olarak ele alıp farklı bir etkileşim ortaya çıkarabilecek
midir? Vanya Dayı birbirinin dilini konuşmasalar da -dilsiz bir oyuncu da
dahil-, sadece çıkartılan sesler yoluyla hisseden ortak bir kültürel potaya
dönüşür. Filmin ünlü repliğinde söylendiği gibi; “birini tanımak (anlamak) istiyorsan önce kendi içine dönebilmelisin.” Burada filmin İngilizce adı “Drive My Car” ile Japoncası “ Doraibu mai kâ”
arasındaki ses benzerliğinin bir rastlantı olmadığı anlaşılır.
Oyunun baş rolü Koji’nin yaşadığı sorun sonrası, ezbere bildiği
replikleri oynamak Kafuku’ya kalacaktır. Miskai ile yaptıkları uzun
yolculuklar, ikili arasında farkında olmadıkları bir bağı açığa çıkarmaya
adaydır. Oyunun sergilenmesinin ardından -tabi otomobille- Hiroshima’dan
Hokkaido’ya yani belki de dünyanın en ıssız köşelerinden birine uzun bir
yolculuğa çıkarlar. Orada olmuş bir heyelan sırasında annesini kaybetmiş
Misaki’nin acısını anlamaya çalışır Kafuku. İşin ilginç yanı Misaki’nin
annesinin de aslında çift kişilikli olduğudur; hem gaddar bir anne hem de
“sevecen bir küçük kızı” yıllarca içinde barındırmış, Misaki’nin ikilemler
içinde yaşamasına neden olmuştur. Ve kader çift kişilikli bu iki farklı
kadının acılarını taşıyan iki ayrı kişiyi bir şkilde bir araya getirmiştir.
Homaguchi bu birlikteliğin niteliği hakkında ipucu vermez. Son sahnede
Misaki’nin kullandığı kırmızı renkli aynı model Saab’ın plakası farklıdır,
nedenini düşünmek de izleyiciye kalır.
Ender Şenkaya
Nisan 2022
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Film hakkındaki izlenimlerim...