İngilizce Adı: Poor Things
Yapım Yılı: 2023
Bir cerrah tarafından çocuk beyni nakledilerek intihardan hayata döndürülen Bella, bedeni ile zihni arasındaki uyumsuzluğu, dış dünyayı tanıyarak gidermeye çalışacaktır. Önünde keşfedilmeyi bekleyen büyük bir dünya ve çocuksu zihninin anlamakta zorlandığı dünya düzeni vardır.
Tür: Komedi, Dram, Fantastik
Yazar: Tony McNamara, Alasdair Gray
Kast: Emma Stone, Mark Ruffalo, Willem Dafoe
Öne Çıkanlar:
“ Kadın doğulmaz, olunur.”
Simone de Beauvoir
Yorgos Lanthimos, Zavallılar ile tipik bir beden - zihin ikiliği problemine odaklanırken tehlikeli sularda gezinen riskli bir yapıma imza atmış. Romantik dönemin zirve noktalarından sayılan Mary Shelley'in Dr.Frankenstein'ın (1818) yakışıklı doktoru ve onun yarattığı insansı ucubenin yerlerini değiştirip, ucube bir doktorun yarattığı insansı bir güzelliğin öyküsüne çevirirken, bunu da fantastik dönemin başı sayılabilecek Fritz Lang'in Metropolis'ine (1927) göndermeler eşliğinde yapmış. Bir biçimde Metropolis evreninde yaşayan Dr.Frankenstein'ın bu sefer güzel olan insansısının hikayesini sunmak istemiş seyirciye.
İntihar girişimi sırasında beyni zarar gören ve Bella(*) olarak adlandırdığı güzel kadının hamile olduğunu anlayan aykırı doktor Godwin Baxter, bebeğin beynini genç kadına aktardığında artık kendisini tanımaya ve vücudu ile uyumsuzluğunu çözmeye çalışan bir genç kadını ortaya çıkarmış olacaktır. Ortaya çıkan güzel insansı ile ilgili çözüm bekleyen sorun, bir zihin - beden ikiliği sorununun çözümüne indirgenecektir; yani zihnin bedenden tamamen bağımsız bir yapı olup olmadığı sorunsalına. Kökenleri Pythagoras'ın "ruh göçü" hipotezinden başlayıp Platon'un formlar dünyasına uzanan ve semavi dinlerin çaresizce yok olan bedenin nasıl olup da cennet-cehennemde varolacağı sorununu çözmek için kullandıkları argüman, Descates'a gelindiğinde artık bir bedenin bile olup olmadığı sorusuna bırakacaktır kendini. Her zihin-beden ikiliği kabulünde olduğu gibi de kaçınılmaz olarak bir "dış dünyanın" olup olmadığı sorgulaması ile baş başa kalınması kaçınılmaz olacaktır. Bella da, bu dış dünyayı Godwin'in dünyasından, -Frankenstein'ın dağlara kaçan ucubesinin aksine- Duncan Wedderburn'ün yardımıyla fantastik Lisbon şehrine kaçarak tanımayı seçecektir. Çocuk zihninin empati yoksunluğu, Bella'nın geride bıraktığı ve kendisini seven insanları kolaylıkla gözden çıkarabilmesini sağlamıştır.
Lisbon'un Metropolis'ten alıntılanan fantastik dünyasında Bella, Duncan ile hem cinselliği hem bedenini keşfetmeye başlar. Burası aslında başlangıçta bahsettiğimiz Lanthimos'un "tehlikeli sular"a girişidir. Bir çocuk zihninine sahip yetişkin bir bedenle cinsel ilişkiye girilmesi çocuk istismarı açısından bakıldığında sorunlu bir noktadır; istismardaki yaş sınırı zihinle mi yoksa bedenle mi ilgilidir? İstismarın özünde bedenin yanında zihinsel bütünselliğe de saldırı olduğunu kabul etmek gerekir ki, ikincisi çok daha travmatik sonuçlar doğurma potansiyeli taşır.
Bella'nın çocuk zihni ile cinsel açıdan doymak bilmeyen bedeni arasındaki uyumsuzluk bedensel arzuların zihinden tamamen bağımsız olarak ortaya çıkıp çıkamayacağı gibi yine içine düşülen zihin-beden ikiliği çerçevesinde ele alınır. Bella, bedenini keşif ya da içindeki kadını yaratma yolculuğunda Paris'te bir genelevde çalışmaya başlamasıyla vahşi kapitalizmin kurallarını da öğrenmek zorunda kalacaktır. Genelev patroniçesi Swiney (**) Bella'nın içindeki çocuksu asiliği -vahşi atların ehlileştirilmesinde kullanılan yöntemle- kulağını ısırırak dizginlerken altın kuralı da açıklar; zamanın en hızlı şekilde nakite çevrilmesi gerekmektedir. Genelevde edindiği tecrübe Bella'nın zihnini bedeniyle bütünleşik hale getirecek kadar geliştirince artık geri dönüp kendisini zamanında intihara sürükleyen nedenlerle yüzleşmesi de kaçınılmaz olacaktır. Yeni yolculuğu dış dünyaya değil kendi iç hesaplaşmasına yönelmiştir.
Ender Şenkaya
Mayıs 2024
* Bella: Güzel anlamında
** Swiney: Domuzcuk, kapitalizmin ilk dönemlerinde sermayenin biriktirilmesi için kullanılan domuz yavrusu şeklindeki kumbaralara gönderme yapılmış.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Film hakkındaki izlenimlerim...