Balina

Yönetmen: Darren Aronofsky

İngilizce Adı: The Whale

Yapım Yılı: 2022

Geçmişinin ağır vicdani yükünden kendini obezliğe teslim ederek kurtulmaya çalışan İngiliz dili öğretmeni Charlie, hayatının sonuna geldiğini anladığında ayrı yaşadığı kızı Ellie ile ortak noktaları olan Moby Dick hikayesi üzerinden bir bağ kurmaya çalışacaktır.  

Tür:       Dram

Yazar:    Samuel D.Hunter

Kast:      Brendan Fraser, Sadie Sink, Ty Simpkins

​

Öne Çıkanlar:

“..en çok üzüldüğüm anlar da, balinalar hakkındaki o sıkıcı bölümleri okurken, aslında yazarın kendi hüzünlü hikayesinden bizi bir nebze uzaklaştırmak istediğini bilmemdi...”

Ellie (Moby Dick üzerine deneme / Balina) 

Geri döndürülmesi mümkün olmayan bir hata yaptığında insanın vicdanı kendisini ömür boyu tutkuyla takip edecek bir intikam ateşine dönüşebilir. Aynen Kaptan Ahab'ın intikam ateşiyle kendisini en bilinmez ve engin denizlere sürükleyerek bacağını kaybetmesine neden olan Moby Dick adını verdiği balinanın peşine düştüğü gibi. Şu farkla ki, insan ve vicdanı arasındaki mücadelede kurban ve avcı aynı kişidir. Her durumda da intikam peşinde koşan taraf, sonucun kendisinin yokoluşu olacağını içten içe bilerek yoluna devam eder. 

Aronofsky Balina'da, Moby Dick'teki insan ve doğa arasındaki mücadeleyi, kişinin benliği ile vicdani yükü arasındaki mücadeleye indirgemiş gözüküyor; yaptığı hata sonrası kaybettiği eşcinsel sevgilisinin vicdan azabı ile öz benliği arasında kalmış Charlie'nin sıkışmışlığını da, neredeyse tüm filmi Charlie'yi tek bir odanın içine hapsederek yansıtırken, intikamı için enginlere yelken açmış Kaptan Ahab ile tezat kuruyor. Bu şekilde seyirci de farkında olmadan da olsa, Charlie ile empati kurmaya çalışırken kendini o yükün altında buluveriyor.

Yaptığı hata nedeniyle sevgilisini kaybeden Charlie'nin, bu ağır vicdani yükü kendisini bir şekilde cezalandırma yoluna giderek hafifletmeye çalıştığı anlaşılmaktadır. Ceza olarak obezliği seçmiş ve kendisini toplumdan tamamen soyutlamıştır. Vücudunun geldiği şekil itibari ile evden çıkmasının imkansızlığının yanında, bu korkunç durumu öğrencilerinden saklamak için de derslerini kamerasını kapalı tuttuğu zoom üzerinden vermektedir. Bu saklanma durumu zaten yoketmeye karar verdiği kendi bedeninden utanmaktan çok, öğrencilerinin odak noktasını kendisine değil edebiyata yöneltmelerini istemesinden kaynaklanıyor gibidir. Bu hali ile "balina"nın Charlie'nin fiziksel durumunun değil ağırlaşan vicdani yükünün simgesi olduğu yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlar. 

Düştüğü yerden kalkamadığı bir anda, bakıcısı artık tansiyonunun ömrünü sürdürmesine imkan tanımayacak kadar bozulduğunu söyler. Charlie hakettiği bedeli ödemeye yaklaşmıştır ve bu durumu değiştirmek için bir adım atmayacakıtr; aynen Kaptan Ahab'ın kendisine çizildiğine inandığı kaderin peşinden dört nala gitmekten imtina etmemesi gibi. Charlie'nin artık tek istediği, eşcinsel seçimleri yüzünden küçük yaşta terk etmek zorunda kaldığı kızı Ellie ile arasında son bir bağ kurmaktır. Ancak, hayran olduğu babasının kendisini terk edişinin öfkesi Ellie'nin genç kızlık döneminde bile halen canlıdır ve Charlie'nin amacına ulaşması hayli zordur. 

Baba-kızın geçmişe dair sorgulayıcı yolculukları aralarındaki gerilimi arttırmaktan başka işe yaramaz. Ta ki, Charlie tüm birikimini kızına bırakmak istediğini açıklayana kadar. Bu kırılma noktasında Ellie babasının aslında kendisine ne çok değer verdiğini anlayacaktır; bu maddiyatla açıklanamayacak samimi bir duygudur. Ellie'nin daha önce kaleme aldığı Moby Dick üzerine bir denemede yazdıkları aslında kendi hüzünlü hikayelerinin özeti gibidir; bu özgün çalışma kızı Ellie'nin yeteneklerini göstermesi bakımında Charlie'ye bir yaşama tutunma gayesi vermiştir. Teferruatı bırakarak paylaştıkları ortak ve hüzünlü hikayeye odaklandıklarında, baba-kız arasında aslında kopması mümkün olmayan bağ da görünür hale gelir. 

Charlie artık intikamını almış olmanın huzuruyla son yolculuğuna çıkabilir.

Ender Şenkaya

Temmuz 2024